آتا آنا یوردوموز

استان زنجان
زنجان بزرگ ترین و مهم ترین شهرستان استان زنجان به شمار می آید که مرکز استان نیز هست. دیرینگی و قدمت ناحیه زنجان بر اساس مطالعات انجام شده به اواخر هزاره دوم قبل از ميلاد می رسد. بعضی از تاريخ نگاران، شهر زنجان را با شهر "آگانزانا" كه بطلميوس از آن نام برده است، يكی دانسته اند. آثار باستانی متعددی که در این منطقه وجود دارند بهترین گواه قدمت و پیشینه تاریخی، این خطه از استان زنجان است.
مجموعه بازار زنجان، بنای رختشوی خانه، عمارت و باغ معین، عمارت ذوالفقاری و عمارت دارايی، مسجد جامع زنجان یا مسجدسيد، مسجدخانم، مسجد ميرزايی، مسجد قلابر، مسجد عباسقلی خان، مسجد چهل ستون، مسجد آقا شيخ فتح الله، مسجد و مدرسه ملا، بنای مسجد و گرمابه حسينيه اعظم، گرمابه حاج داداش، گرمابه مير بها، گرمابه قيصريه، بقعه امام زاده سيد ابراهيم (ع)، امامزاده ام البنين، آرامگاه ميرزا ابوالقاسم، كاروان سرای نیک پی، کاروان سرای سنگی، كاروان سرای قره بلاغ، سرای دخان، قلعه يا حصار زنجان، قلعه قمچی، قلعه قلایر، پل مير بهاءالدين، پل سردار و پل حاج سيد محمد برخی از مکان های تاریخی و دیدنی این شهرستان هستند.
در زمینه جاذبه های طبیعی نیز زنجان از مناطق قابل توجه استان و ایران است. زنجان از نظر امکانات و تاسیسات مناسب گردشگری از دیگر شهرستان های استان وضعیت بهتری دارد و در بازدید آنوبانینی مشاهده شد که از اقامتگاه ها و رستوران های نسبتاً مناسبی برخوردار است.
منطقه زنجان از گذشته دور و به دلیل قرار گرفتن بر سر راه تجاری ری قديم به آذربايجان دارای اهميت بوده است. قديمى ترين نامى كه به اين منطقه اطلاق شده، زنديگان به معناى اهل كتاب زند (معروف ترين كتاب آيين زردشتى ساسانى) و گان از پساوند اهل باستان است كه در دوره ساسانيان بر اين منطقه گذاشته شده است. نطفه اصلی این منطقه از شهر زنجان آغاز شده و در کتاب های تاریخی و سفرنامه جهانگردان، پژوهشگران و سفیران سیاسی کشورهای مختلف بارها از این منطقه یاد شده است. حمدالله مستوفی در "نزهه القلوب" درباره زنجان چنين آورده است؛ "زنجان از اقليم چهارم است... اردشير بابكان آن را ساخت و شهين خواند. دور و باروش ده هزار گام است در فترت مغول خراب شد. هوايش سرد است و آبش از رودخانه ای كه به آن شهر منسوب است و از حدود سلطانيه بر می خيزد و در سفيدرود می ريزد.
از قنوات ارتفاعات آن جا اكثر غله بود و در رودخانه جاليز و برنج نيز كارند، اما در آن شهر و ولايتش ميوه نيست و از طارمين آوردند...".
ياقوت حموی که در قرن هفتم هجری قمری می زیسته در "معجم البلدان" درباره زنجان چنین آورده است؛ "زنجان به فتح اول و سكون ثانی شهر بزرگ و مشهوری است از نواحی جبال كه بين آذربايجان و ديگر شهرهای جبال واقع شده است. نزديک قزوين و ابهر است. عجم آن را به فتح (گاف) زنگان گويند. از اين شهر مردمانی از اهل علم و ادب و حديث برخاسته اند"
در كتاب "حدودالعالم من المشرق الی المغرب" که در قرن چهارم هجری قمری تالیف شده، درباره زنجان چنين آمده است "زنگان شهری است با نعمت بسيار و مردمانی آهسته".
دیرینگی و قدمت زنجان بر اساس مطالعات انجام شده به اواخر هزاره دوم قبل از ميلاد مربوط می رسد. وجود نظرهای گوناگون درباره قدمت و تاریخ این منطقه اظهار نظر نهایی در مورد تاریخ اسکان در این منطقه را با دشواری روبه رو كرده است. دانشمندان با استناد به وجود محوطه های تاريخی در گاوازنگ، قره تپه، منجوق تپه و قبرستان های محوطه مذكور به فاصله های ۴، ۶ و ۱۰ كيلومتری شهر فعلی، موجوديت شهر زنجان را در اواخر هزاره دوم قبل از ميلاد تأييد می كنند. مسلم اینکه موجودیت شهری زنجان در دروه ساسانیان تایید شده است.
این شهر باتوجه به نزدیکی تقریبی به تهران و وجود بزرگراه تهران-زنجان که طی این مسیر را بسیار تسهیل کرده است و با توجه به آب و هوای خوب، صنایع دستی و آثار باستانی خود می تواند در زمینه گردشگری نیز پیشرفت خوبی داشته باشد و به عنوان یکی از مناطق گردشگری قابل دسترسی نسبتا سریع و آسان به ویژه در فصل های گرم به شمار آید.

بخش زنجانرود[ویرایش]

← دهستان چايپاره بالا
شكربلاغي/ عزیزلو /قره اوغلانلو/قره بوطه/ قیطول /گوگ تپه/ ایلن /چوروك عليا/ گوگلر

← دهستان زنجانرودپائين
باش سيز/حماملو پايين/حماملو بالا/ الوارلو /اسفناج/ المالو /ايده لو/ايستگاه راه آهن آذر پي/ايستگاه راه آهن رجعين/ايستگاه راه آهن سرچم/ايستگاه راه آهن نيک پي/باغلوجه اقا/باغلوجه سردار/بلوغ/تازه كند/تلخاب/تلمبه خانه ايده لو/ چاور /چپ چپ/چوروك سفلي/حسن اباد/دره ليك/دلكي/دولاناب/رجعين/زنگي حاج اصغر/سرچم سفلي/سر چم عليا/سردهات بيات جعفر/سر دهات شيخ/سيف اباد/صو في لر/ عربچه /فيله خاصه/ قاهران /قره اغاج/قره چريان/قو لي قصه /سلطان اباد/قيطور/كزبر/كهاب /قهاب /گمش اباد/گوالان/مزرعه احمد خان/مزرعه اميني/مزرعه شيرين بلاغ/مزرعه گچي ليك/نجي/نيک پي/ اوینادان /دولك/مزر عه سام بورا/قلايچي/قره آقاجلو/مزرعه بادام

← دهستان چايپاره پائين
انجمن سفلي/انجمن عليا/ ایلجاق /ساري كندعليا/ساري کند سفلي/قره اغاج سفلي/قره اغاج عليا/چپر/حصار/ شکورچی / مشمپا /نوروزاباد/سد مشمپا

← دهستان غني بيگلو
ابراهيم اباد/احمداباد/ اربط /اندابادسفلي/اندابادعليا/ اوزج / بزوشا /تقي كندي/چهره اباد/حبش/حسين اباد/حمزه لو/خرابه آغبلاغ/دگرمان درسي/رضااباد/ سنگبین /علي اباد/قاضي كندي/قاليچه بلاغ/قره كول/قزلجه عليا/ کنگرلو /لولك اباد/ملك باغي/مهراباد/مياندره/ميرجان/مينان/نصيراباد/جنت اولنگ/زنگين/قزلاربلاغي/چر لانقوش/قزلجه سفلي

← شهرها
قره بوطه/نيک پي/ميرجان/رجعين/

بخش مركزئ[ویرایش]

← دهستان بناب
ابراهيم اباد/امام/ييلاق اولن دلبر/ بابالنگ /بادامستان/جورين ده/چال/سولي چاي/ريچه خوره/ طرازوج /علي ابادشرقي/قزل داش/قلعه//قوزلجا/گليجه عليا(گليجه امام )لار/ناصراباد/يحيي اباد/ اردین / اسکند /امند/ايستگاه راه آهن بناب/بناب/ بولاماجی /پارس سويچ/پا ئين کوه/جارچي/چوره ناب/دواسب/ديزج اباد/ذاكر/زرنان/قياس اباد/كج كلاه/كرده ناب/ کهناب /گلستانه/گليجه سفلي/ گوالی /مرواريد/نقطه بندي/ نیماور /شهرک صنعتي بناب/پليس راه اتوبان زنجان قزوين/مجتمع صنعتي نيماور

← دهستان بوغداكندئ
اق كند/بوغداكندي/تلخاب/جشن سرا/حسين اباد/دهشير عليا/سعيدكندي/سنقر/گل بداغ/گل بلاغي/كاوند/گل تپه/گليجه/مرصع

← دهستان تهم
كلكش/گمان/مزرعه ليل ابا د/تهم/چلگان/خشكه رود/ دگاهی / شیلاندر /طاهراباد/علي ابادمعيني/گلهرود/همايون/پادگان ولي عصر/شهرک صنعتي شماره يک /شهرستان زنجان

← دهستان زنجانرودبالا
اسفجين/محسن اباد/امادگاه ميثم/امين اباد/ايستگاه خرم پي/باغلوجه بيات/بيات لر/ چیر /داش کسن//دانشگاه زنجان/علي ابا د/ کوشکن / مجینه /ملالر/مهتر/نظام اباد/ والارود /باري / یامچی / ینگیجه / ابدال /اقبلاغ حومه/تازه كندضيااباد/حاجي آرش/حاجي كندي/رحيم اباد/قره بولاغ/قزل تپه بيات/قزل تپه عليقلي/ کناوند / گلجیک /مجتمع صنعتي دولابار

← دهستان معجزات
اژدهاتو /ازادسفلي/ازادعليا/اقچه پيره/باروت اغاجي/ بایندر /پاپائي/پنبه جوق/ چورزق /حسن ابدالي/دوران/ديزج بالا/ رازبین /رامين/ريحان/زنگل اباد/سقل طولي/ سلمانلو/سهله/قاضي اباد/قره تپه/قلي كندي/سورمعلي/ قینرجه /گوگجه قيا/مزرعه حسينيه اعظم زنجان/شهرک صنعتي روي/پليس راه زنجان بيجار/شهرک صنعتي شماره ۲ زنجان/شركت شهرك صنعتي ناجي زنجان/

← دهستان قلتوق
حاجي بچه/كلتكه/چايرلو/خاتون كندي/دهشير سفلي/شيخ جابر/علي اباد/قره گوزلو/ قلتوق / قوزلو /گوگجه قيا

← شهرها
زنجان/ديزج اباد/ينگيجه/اق كند/قلتوق/اژدهاتو/چورزق/نيماور

بیرزمان وصل عاشقیدیم ایندی هجران قانلی سی

                                        بیرزمان درد عاشقیدیم ایندی درمان یولچوسی

بیرزمان نوح عمری ائتمزدی کفاف عیشیمی

                                   ایندی اما بیر عموردور عمرومون هر لحظه سی

بیرزمان عالم مددکاری دی یاری دی منه

                                      ایندی یوخدورعالمین ته لیخدا من تک بیر کسی

بی کسم بیگانیم یوخودور بو دنیا ده کسیم

                                   ای خدا تک قویما سن بو چولده من تک بی کسی

دوزدی چوخداندور کی سن نن کوسمیشم ای کوسمیین

                              سن منی ترد ائتمه کی سس سیز لرین سن سن سسی

یولدا قویما گوزلری ای گوزلرین نورین ویرن

                                 گوز یاشیم سل تک اولوب آیا گلیر شاخ ماخ سسی

بو کونولده ده نور عشق و معرفت چوخدان سونوب

                             بو اورک یول گوزلوری تا جان ویره چاخماخ سسی

دیزجی جان اوسته دی یوخدور دییرسن طاقتی

                                    طبعی تحلیله گدیب دور تکجه سن سن چاره سی

این رودخانه در استان زنجان بخش زنجانرود منطقه چایپاره واقع شده است که از کوههای افشار کردستان و قارگالان روستای علم کندی سرچشمه گرفته و بعد از  عبور از روستاههای بایچه باغ ،قلعه ،کلیسا،خیرآباد،ارزه خوران،اورجک ،قره آقاج علیا و سفلی، ساری کند علیا و سفلی ،انجمن علیا وسفلی و چپر عبور کرده و به رودخانه قزل اوزن می ریزد.در حاشیه ی این رودخانه زمین های کشاورزی مرغوب واقع شده  است.کشاورزان منطقه مذکور بعلت وجود آب شیرین و دائمی رودخانه قلعه چای بیشتر به شالیکاری مشغول هستند در شالیزارهای منطقه  برنج آش ، برنج کاظمی و هاشمی کاشت می شود که یکی از بهترین و خوش طعم ترین برنج ایرانی به حساب می آید.طول این رودخانه به ۷۰کیلومتر می رسد بیشتر ساکنین روستاهای اطراف این رودخانه عشایر بوده و ییلاق قشلاق می کنند، به علت وجود مناظر بسیار زیبا در حاشیه رودخانه و آثار تاریخی از جمله کلیسا و قلعه، مکان بسیار خوبی برای گردشگران در فصول بهار و تابستان می باشد،